مةرج و حوكمةكانى ئةنداميَتى
مةزاد ثاشا ثيَطةيةكي ئةليكترؤنية كة خاوةنداريَتى دةكريَت لةلايةن كؤمثانياى (خبراءالباشا) بؤ بةرِيَوةبردني ثيشانطا و مةزادةكان, كةوا ناوهيَنانى مةزاد ثاشا لةم مةرجانةدا ماناى ئةوةية كةوا كؤمثانياى بريكارى ئةو كاردةكات بةثيَى ياسا و رِيَككاريةكانى وولاتي ميرنشينة يةكطرتووةكانى عةرةبي
ئةم مةرج و حوكمانة كاريطةرى دروست دةكةن لةسةر مافة ياساييةكانت لة رِووبةرِووبوونةوةى  مةزاد ثاشا.  ثيَويستة لةسةرت بة هؤشيارى تةواوى مةرج و حوكمةكان بخويَنيتةوة ثيَش ثةسةند كردنيان.  بة تؤماركردن وةك ئةندام و/يان ثيَشكةشكردني ئؤفةر لة يةكيَك لة مةزادةكانى مةزاد ثاشا, ئةوا تؤ داني ثيَدادةنيَيت و دلَنيايي ئةوة دةدةيت كةوا تؤ بة تةواوى مةرج و حوكمةكانت خويَندووةتةوة و تيَيان طةيشتوويت و تؤ بةتةواوى رِازى دةبي بة ثابةندبوون ثيَيانةوة لة طشت رِووةكانةوة.
ئةو ئؤتؤمبيلانةى كة خراونةتةرِوو بؤ فرؤشتن لةسةر ثيَطةى مةزاد ثاشاى ئةليكترؤني دةفرؤشريَن لةرِيَطةى سةكؤى فرؤشتنى مةزادةكان لةرِيَطةى ئينتةرنيَتةوة.  تةنها رِيَطة دةدريَت بة ئةندامة بنةرِةتي و نايابةكانى خاوةن ناوباطى باش لة مةزادكردن لةسةر ئؤتؤمبيلةكان.  سةكؤى مةزادةكانى مةزاد ثاشا بةكاردةهيَنريَن لة ثرِؤسةى ثيَشكةشكردني ئؤفةرةكانى ثيَكهاتوو لة سيَ هةنطاو:
هةنطاوى يةكةم:
مةزادكردنة لةسةر كاتيَكي دياريكراو كة مةزادكار بؤى هةية خستنةرِووى بةرزترين نرخ و كاتى ماوةى كؤتايي هاتنى مةزادةكة ببينيَت, مةزادكردنةكة كؤتايي ديَت لةكاتى كؤتايي هاتنى ماوةكة ياخود كاتى طةيشتنى خراوةرِوو بة نرخي داواكراو, هةركاميَكيان زووتر بيَت.  مةزاد ثاشا ثابةند نابيَت بة فرؤشتنى ئؤتؤمبيلةكة ئةطةر هاتوو نيشانةيةك هةبوو لةسةر خراوةرِوو كة ئاماذة بكات بة رِةزامةنديي فرؤشيار لةكاتى كؤتايي هاتنى مةزادةكة.
هةنطاوى دووةم:
بريتية لة مةزادكردن لة كاتيَكي دياريكراودا بؤ كؤمةلَيَك لة بةشداران كة كةسانيَك كة لة ثيَطةى مةزادكردنةكة بوونيان هةية بؤيان رِيَكدةخةن.  لة زؤربةى كاتةكاندا مةزادكاران لةسةر ئينتةرنيَت ناتوانن بةشدارةكان ببينن.  مةزاد ثاشا بةلَيَن دةدات كة نرخي كؤتايي كة خراوةرووةكة ثيَى طةيشتووة بة خيَرايي شياو بطوازيَتةوة بؤ ئةوةى بةشدارةكان بتوانن كاتى طونجاويان دةست بكةويَت بؤ خستنةرِووى نرخيان.  جياكةرةوةى BID4U كاردةكات لةسةر ثيَشكةشكردني خستنةرِووةكانى نرخةكان بؤ مةزادكردني ئامادةسازي تاكو طةيشتن بة رِادةى هةرةبةرزى خستنةرِووى نرخي تايبةت بة مةزادكار.  كاتيَك مةزادكردنةكة دةوةستيَت ذماردني بةرةوخوار دةستثيَدةكات.  ئةطةر خستنةرِووى نرخيَكي نويَ وةرطيرا لةكاتى ذماردنى بةرةوخوار, ئةوا دووبارة رِيَكخستنةوةى هةذماردني بةرةوخوار ئةنجام دةدريَت.  سةرةرِاى ئةمةش مةزاد ثاشا بؤى هةية كة هةلَبستيَت, بة مةزةندةى تاكانةى خؤى, بة دريَذكردنةوةى ماوة يان دووبارة رِيَكخستنةوةى هةر هةذماردنيَكي بةرةوخوار (ئةطةر نيشانةى رِةزامةنديي فرؤشيار بؤ ئةمة هةبوو, ئةوا مةزاد ثاشا ثابةند نابيَت بة كؤتا نرخ).
هةنطاوى سيَ يةم:
بريتية لة خستةرِووى مامةلَةكة, كةوا هةنديَك مامةلَةى تايبةت بة مةزاد ثاشا دةخريَنةرِوو, بةشداران دةتوانن كرِينى رِاستةوخؤ ئةنجام بدةن كةوا كرِين يان ثيَشكةشكردني نرخ ئةنجام دةدريَت و دواتر طواستنةوةى بةشداربوو ئةنجام دةدريَت بؤ ثةرِةى ثارةدانى رِاستةوخؤ.
1- نكولَيكردن لة بةرثرسياريَتى
دوو حالَةت هةن بؤ بةرثرسياريَتي رِاستةخؤ لة خراوةرِوو
حالَةتى يةكةم
ئةطةر رِاثؤرت بةردةست بوو لة (ثشكنيني ثاشا) ى تايبةت بة ثيَطةى مةزاد ثاشا لةطةلَ خراوةرِوو, ئةوا كرِيار طةرةنتي دةبيَت لة مةزاد ثاشاوة بؤ خراوةرِوو بؤ ماوةى 24 كاتذميَر دواى وةرطرتنى خراوةرِوو ياخود دواى واذووكردن لةسةر وةرطرتنى خراوةرِوو بؤ ثةلَثطرتن لةسةر مواسةفات و حالَةتى هةبوو لة رِاثؤرتي (ثشكنينى ثاشا).
كرِيار مافي ئةوةى نية كة داواى هةر قةربووكردنةوةيةك يان زيانةكان يان ثيَبذاردنةكان بكات لة مةزاد ثاشا دواى 24 كاتذميَر لة وةرطرتنى خراوةرِوو.
خراوةرِوو وةردةطيريَت لةلايةن كرِيارةوة يان بريكارةكةى و دان دةنريَت بةمة بةثيَى دانثيَدانانيَكي نووسراو كة واذووى لةسةر دةكات لةكاتى وةرطرتنى خراوةرِوودا.
لة هةنديَك لة بارةكاندا ويَنةى ناسنامةى كةسي ياخود هةر سةلماندنيَك لة كرِيارةوة بةسة بؤ مةبةستى سةلماندني وةرطرتنى خراوةرِوو.
حالَةتى دووةم:
مةزاد ثاشا خؤى و طشت بريكارةكانى بةدوور دةطريَت لة بةرثرسياريَتى لةكاتى فرؤشتنى خراوةرِوويَك كة رِاثؤرتي (ثشكنينى ثاشا) ى لةطةلَ نةبيَت و ويَنةكراو دةبيَت بة نيشانةى (بيَ رِاثؤرت) (ASIS) كةوا خراوةرِوو دةفرؤشريَت لةسةر بنةماى ويَنة خراوةرِووةكان و مواسةفاتى نووسراو.  تيمي مةزاد ثاشا هةلَدةستيَت بة بةدةرخستنى هةموو ئةو بابةتانةى كة دةكريَ بةدةربخريَن لة ناتةواويةكان و زيانةكانى هةبوو لة خراوةرِوودا لةرِيَطةى ويَنة ووردةكاريةكان بؤ يارمةتيدان لة كرِين.
كرِيار مافي ئةوةى نية كة داواى هةر زيان يان لةكاركةوتن يان ثيَبذاردن يان تيَضووةكانى خراوة لة مةزاد ثاشا بكات رِاستةوخؤ دواى كرِينةكة.
نكولَيكردن لة بةرثرسياريَتى
مةزاد ثاشا كؤمثانيايةكي مةزادكردنة ئاشكراكانة, ئةو يان هةر يةكيَك لة بريكارةكانى بةرثرسياريَتى هةلَناطرن لة هةر برِيار ياخود رِيَنمايية دةرضووةكان لةو وولآتةى كة خراوةرِوو بؤى هةناردة دةكريَت ثيَش كرِين يان دواى كرِين.
بةرثرسياريَتيي رِاستةوخؤ لةسةر كرِيارة و كرِيار بؤى نية هةر زيانيَك بخاتة ئةستؤى مةزاد ثاشا.
ئاشكراكردني زانياريةكانى ئةندام
هةر ئةنداميَك بة رِاشكاوى رِةزامةندة بةوةى كة مةزاد ثاشا بؤى هةية, لةثيَناوى رِيَذةى داواكراو بؤ ثابةندبوون بة ياساى جيَبةجيَكراو, كة هةر زانياريةكي ثةيوةنديدار بة ئةندامي مةزاد ثاشا ئاشكرا بكات هةروةها ئةو كردة داراييانةى كة ئةندامان ثيَيان هةلَدةستن لةرِيَطةى مةزاد ثاشاوة, ئةطةر هاتو داواى ليَكرا كة بةو كارة هةلَبستيَت لة هةر رِيَكارطةليَكي دادوةرى يان كارطيَرِي ياخود لةلايةن ئاذانسيَكي حكوميةوة يان دةستةلآتيَكي رِيَكخراوةيي (جا ض لة وةرطرتنى طوفتار, ليَثرسينةوة, داواكردني بةلَطةنامةكان, ياداشتى ئامادةكرن, داواى ليَكؤلَينةوةى شارستاني, يان هيتر بيَت).
2- سياسةتةكانى فرؤشتن
أ‌. رِةتكردنةوةى خستنةرِووى نرخ:  مةزاد ثاشا دةست بة مافي خؤيةوة دةطريَت لة رِةتكردنةوة يان بةتالَكردنةوةى خشتنةرِووةكانى نرخ بة هةر هؤيةكةوة بيَت و بةثيَى مةزةندةى تايبةت و رِةهاى مةزاد ثاشا بة تةنيا.  كاتيَك هةر ناكؤكيةك سةري هةلَدا سةبارةت بة خستنةرِووى نرخ, ئةوا مةزاد ثاشا خؤى دةستةلآتي برِياردةرى رِةها دةبيَت بة مةزةندةى رِةهاى تاكانةى خؤى لة ضارةسةركردني ناكؤكيةكان.  ئةندامان رِةزامةندن لةسةر قةربووكردنةوةى مةزاد ثاشا و داكؤكيكردن ليَى و لابردني هةر بةرثرسياريَتيةك لةسةر ئةستؤى كة لةوانةبيَت بيَتة ئاراوة لةو برِيارانةى كة دةريان دةكات لةمياني ضارةسةركردني ناكؤكيةكاندا.
ب‌. هةلَوةشاندنةوةى فرؤشتن:  مةزاد ثاشا بؤى هةية بةثيَى مةزةندةى تاكانة و رِةهاى خؤى, بة ئاطاداركردنةوة يان بةبيَ ئاطاداركردنةوة, كة فرؤشتن دوابخات يان هةلَيبوةشيَنيَتةوة ياخود كشاندنةوةى ئؤتؤميلةكة لة فرؤشتن.  هيض بةرثرسياريَتي يان ثابةنديةك ناكةويَتة سةر مةزاد ثاشا بةرامبةر بة ئةندامان لة ئةنجامي كشاندنةوةى هةر ئؤتؤمبيليَك يان هةلَوةشاندنةوة يان دواخستنى هةر ثرِؤسةيةكي فرؤشتن.  سةرةرِاى ئةمةش, مةزاد ثاشا دةست بة مافي خؤيةوة دةطريَت لة هةلَوةشاندنةوة يان هةبوونى تيَبينى لةسةر ثرِؤسةى دارايي فرؤشتن ئةطةر فيَلَكارى يان خراثي نويَنةرايةتى ماددى يان خةوشيَكي ديار لة سيفةتةكانى ئؤتؤمبيلةكة يان زانياريةكانى مةزادكردنةكة هةبن, بةثيَى ئةوةى كة مةزاد ثاشا برِيارى لةسةر دةدات بةثيَى مةزةندةى تايبةت بةخؤى.  لةكاتيَكدا ئةطةر ثرِؤسةى فرشتن هةلَوةشيَنرايةوة دواى ثارةدان لةلايةن ئةندامةكةوة, ئةوا مةزاد ثاشا كاردةكات بؤ تؤمار كردني برِةثارةى ثرِؤسةى ثارةدانةكة بؤ هةذمارى ئةندامةكة (يان بؤ كريَديت كارت يان كارتي يةكلاكردنةوةى رِاستةوخؤ (ديَبيت كارت)ى تايبةت بة ئةندامةكة كة بةكاري هيَناوة بؤ ثارةدان, ئةطةر ئةمة جيَبةجيَ كرا).
ت‌. سياسةتى طرىَ لة خستنةرِووةكانى نرخةكان:  خستنةرِووة طريمانةييةكانى نرخةكان (لة هةر شويَنيَك فةراهةم بون, خستنةرِووةكانى نرخةكانى مةزادكردنة زيندووةكان) بالآدةست دةبن لةسةر خستنةرِووةكانى نرخةكانى ئامادةسازيةكان ئةطةر لة بةها يةكسان بوون.
ث‌. BID4U: مةزاد ثاشا BID4U بةكارديَنيَت بؤ بةرِيَوةضوونى ثرِؤسةى مةزادكردن و بةرزكردنةوةى توانستى.  بةسادةيي هةلَبستة بة تؤماركردني خستنةرِووى نرخي ئامادةسازي كة بةرزترين نرخ دةنويَنيَت كة ئامادةيت بيدةي لةبرى ئؤتؤمبيلةكة, جياكةرةوةى  BID4Uهةلَدةستيَت بة مةزادكردن لةبرى تؤ تا طةيشتن بة بةرزترين ئاستى خستنةرِووى نرخةكة لةميانى هةريةك لة ماوةى مةزادكردنة ئامادةسازيةكة و فرؤشتنى طريمانةيي.  BID4U هةلَدةستيَت بة خستنةرِووى نرخ بة يةك زيادكردن لة خستنةرِووى نرخي هةنووكةيي لةثيَناوى ثاراستنى ثيَطةت وةك بةرزترين مةزادكار.  ئةمة ئةطةرى ئةوةت ثيَدةدات كة ئؤتؤمبيلةكة بكرِيت بة كةمتر لة بةرزترين ئاست بؤ ئةو خستنةرِووة نرخةى كة ثيَشكةشت كردووة.  ئةطةر مةزادكاريَك كة ئاستيَكي هةرةبةرزى هةبيَت كة بةرزتر بيَت لة خستنةرِووى نرخةكة, هةلَبستيَت بة ثيَشكةشكردني خستنةرِوويَكي نرخي بةرزتر لة خستنةرِووى نرخي خؤت لةميانى مةزادكردني ئامادةسازيدا, ئةوا تؤ ئاطادار دةكريَيتةوة لةرِيَطةى ئيَميَلةوة.  جياكةرةوةى BID4U بوونى نية بؤ ئؤتؤمبيلةكانى VIX (سةيرى بةشي 2. ح بكة).
ج‌. كةمترين ئاستى خستنةرِووةكانى نرخ, ثيَشكةشكردني خستنةرِوويَكي نرخ بؤ رِةزامةندي, هةروةها مةزادكردني ثيَضةوانة
1. ئةطةر (أ) فرؤشيار هةستا بة دةستنيشانكردني ئؤتؤميلةكة كةوا "لةكاتى رِةزامةنديدا" ية يان فرؤشيار هةستا بة دةستنيشانكردني نزمترين ئاستى خستنةرِووى نرخ بؤ ئؤتؤمبيليَك و بةرزترين خستنةرِووى نرخ  لة مةزادكردنةكةدا كةمتر بوو لة نزمترين ئاستى برِةثارةى خستنةرِووى نرخ, ئةوكات ئؤتؤمبيلةكة نادريَت بة ئةندامي خاوةن بةرزترين خستنةرِووى نرخ تةنها ئةو كاتة نةبيَت و تاكو فرؤشيار هةلَدةستيَت بة ئاطاداركردنةوةى مةزاد ثاشا بةوةى كة خستنةرِووى نرخةكةى قبولَ كردووة.  فرؤشيار مؤلَةتى 24 كاتذميَرى هةية بؤ ئاطاداركردنةوةى مةزاد ثاشا لة قبولَكردني ئةوة.
2. مةزادكردني ثيَضةوانة رِيَطة دةدات بةو فرؤشيارانةى كة هةستاون بة دةستنيشانكردنى "خستنةرِووى نرخيَكي ثيَشكةش كردووة بؤ رِازامةندي" يان "كةمترين ئاستى خستنةرِووى نرخ" بؤ ئؤتؤمبيلةكة بةوةى كة هةلَبستن بة ثيَشكةش كردني خستنةرِووى نرخيَكي ثيَضةوانة بؤ كةسي مةزادكار دواى كؤتايي هاتنى مةزادكردنةكة.  ئةندام داني ثيَدا دةنيَت و رِةزامةندة كةوا, بة لةبةرضاونةطرتنى هةر ئؤفةريَكي ثيَضةوانة كة فرؤشيارى ئؤتؤمبيلةكة ثيَشكةشي دةكات, ئؤفةرى بةرزى ئةندامة لةسةر ئؤتؤمبيليَك ثيَويستى دةبيَت بة نزمترين ئاستى مةزادةكة يان ئؤفةريَك كة ثيَويستة رِةزامةندي لةسةرى بدريَت, ئةو ئؤفةرةية كة ثيَويستة بة كراوةيي بميَنيَتةوة بؤ قبولَ كردني فرؤشيارةكة تاكو 24 كاتذميَر دواى رِؤذى مةزادةكة.
د.  خستنةرِووةكانى نرخةكانى تؤماركراو:  رِيَك لةكاتى ثيَشكةشكردني خستنةرِووى نرخ, ناكرىَ ليَي ثاشطةز ببيَتةوة و نة لادةبردرىَ و نة هةلدةوةشيَنريَتةوة.
ر.  خؤخستنة مةترسيي زيان:  هةموو ئةنداميَك تةواى بةرثرسياريَتي و طشت مةترسيةكانى زيانكردن هةلَدةطريَت بؤ هةموو ئةو ئؤتؤميلانةى كة دةيانكرِيَت, سةرةتا لةو كاتةى كة مةزاد ثاشا خستنةرِووى نرخي تايبةت بة ئةندامةكة ثةسةند دةكات.  سةرةتا لة ثةسةندكردني خستنةرِووى نرخى تايبةت بة ئةندامةكة و دواى ئةمة ئةندامةكة داني ثيَدادةنيَت كةوا مةزاد ثاشا رِةفتار دةكات وةك ثاريَزةرى سثاردنةكة (1) بؤ ئؤتؤمبيلى تايبةت بة ئةندامةكة تاكو ئةو كاتة ديَت كة تيَيدا ئةندامةكة يان بريكارةكةى هةلَدةستيَت بة وةرطرتنى ئؤتؤمبيلةكة لة مةزاد ثاشا.  ئةندام رِازى دةبيَت كةوا بةثيَى مةرجةكانى سثاردنةكة, مةزاد ثاشا بةرثرسيار نابيَت لةو زيان يان زةرةرانةى كة لة ئؤتؤمبيلةكة دةكةون ياخود يةكيَك لة بةشةكانى بةهؤى رِيَكارةكانى بةكارخستن كة ئةنجام دةدريَن لة طشت دامةزراوةكانى مةزاد ثاشادا, يان كارةكانى دزين يان تيَكدةرانة, يان قةزا و قةدةر  (2) مةزاد ثاشا تةنها بةرثرسياريَتي ئةو زيان يان زةرةرانة هةلَدةطريَت كة بةر ئؤتؤمبيلةكة يان يةكيَك لة بةشةكانى دةكةون لة دةرةنجامي خةمسارديي رِاستةوخؤى بة ئةنقةست يان ئاشكرا ياخود كةمتةرخةمي لة لايةنى مةزاد ثاشا, و (3) مةزاد ثاشا هيض بةرثرسياريَتيةك هةلَناطريَت لة هةر بانطةشةكردنيَك بؤ بوونى زيان كة كرابيَت لةدواى وةرطرتنى ئؤتؤمبيلةكة, بةبيَ لةبةرضاوطرتنى ئةوةى كة ئايا ئةندامةكة خؤى ئؤتؤمبيلةكةى وةرطرتووة يان بريكارةكةى يان فةرمانبةراني يانيش هةر نويَنةريَكي تر لةبرى ئةو كة ئؤتؤمبيلةكةى وةرطرتووة بة نويَنةرايةتي ئةندامةكة.
رِيَك لةكاتى وةرطرتنى ئؤتؤمبيلةكة, قبولَ دةكريَت وةك ئةوةى كة هةية, مةزاد ثاشاش لة هيض دؤخيَكدا بةرثرسيار نابيَت لةو داوايانةى كة دةكةونة دواى ئةوة كة ثةيوةستن بة زيان يان زةرةكان لة هةر جؤريَك بن يان سروشتيان هةر ضؤنيَك بيَت.  لةباريَكدا ئةطةر مةزاد ثاشا بةرثرسيار بيَت, ثيَويستة بةلايةني كةمةوة زيانةكان كورت بكريَنةوة بةم شيَوةية:  (1) برِةثارةى دابةزين لة نرخي ئؤتؤمبيلةكة بةثيَى مةزةندةكردني شياو كة مةزاد ثاشا ثيَى هةلَدةستيَت, يان (2) نرخي فرؤشتن لة مةزادةكة (لةم حالَةتةدا ثيَويستة لةسةر ئةندامةكة ئؤتؤمبيلةكة بطةرِيَنيَتةوة بؤ مةزاد ثاشا).  مةزاد ثاشا بؤى هةية, بةثيَى تةنها مةزةندةى خؤى,دووبارة ئؤتؤمبيلةكة بفرؤشيَتةوة لة ثرِؤسةكانى فرؤشتنى خؤى, جياوازيش لةنيَوان نرخي رِةسةني فرؤشتن و نرخي دووبارة فرؤشتنةوةكة  ثيَويستة برِة ثارةى كؤتايي دابةزاندنةكة بيَت لة نرخي ئؤتؤمبيلةكة.
3- هةناردةكردني ئؤتؤمبيلةكان
ئةطةر ئةندامةكة رِةزامةند بوو يان رِيَطةى بة بريكارةكةى دا بؤ رِةزامةندي لةسةر نرخي خراوةرِوو لة مةزاد ثاشا بؤ باركردني ووشكايي يان دةريايي و طومرك, ئةوا ثرِؤسةى هةناردةكردن لةذيَر بةرثرسياريَتى مةزاد ثاشا دةبيَت و مةزاد هةلَدةستيَت بة طةياندني ئةو ئؤتؤمبيلةى كة طريَبةستى لةسةر كراوة بؤ ئةو شارة يان شويَنةى كة لةسةرى رِيَككةوتوون و بةرثرسياريَتيي مةزاد ثاشا كؤتايي ديَت لةكاتى وةرطرتنى خراوةرِووةكة لةلايةن ئةندامةكةوة ياخود بريكارةكةى.
لةكاتى كرِيني خراوةرِوو لة دةرةوةى وولآت و رِيَككةوتنيش نةكرابيَت لةسةر باركردن و طومرك لةلايةن كرِيارةكةوة, ئةوا لةسةر بةرثرسياريَتى كرِيارةكة, ئؤتؤمبيلةكة رِادةستى كةسةكة ياخود كؤمثانياكة دةكريَت لة شويَنى فرؤشتن و بةثيَى رِيَطةثيَدانى ثيَشكةشكراو لة كرِيارةوة بؤ مةزاد ثاشا بة ناو يان ناونيشانى كؤمثانياى وةرطر لة شويَن ياخود وولآتي فرؤشتن.
مةزاد ثاشاش هيض بةرثرسياريَتيةكي لة ئةستؤ نابيَت لةدواى وةرطرتنى كةسي رِيَطةثيَدراو.
ثيَداويستيةكانى هاوردةكردن:  ئةطةر مةزاد ثاشا بة دياريكراوى رِازي بوو بةشيَوةى نووسراو لةسةر دابينكردني خزمةتطوزاريةكانى تةواوكردني هاوردةكردن بؤ ئةندامةكة, ثيَويستة ئةندامةكة يان هةر لايةنيَكي بةرثرسيار (بةثيَى ئةوةى كة دةكريَ دؤخةكة ضؤن بيَت) وةك "هاوردةكارى تؤمار" بؤ هةر ئؤتؤمبيليَك بةثيَى هةموو ياساكانى هاوردةكردني تايبةت بة وولاتي مةبةست و بةندةرى داطرتن و ثيَويستيشة ئةو تةنها خؤى بةرثرسيار بيَت لة ثابةندبوون بة ثيَداويستية تايبةتةكان بة وولآتي مةبةست و بةندةرى داطرتن, لةوانةش ئامادةكردني طشت بةلَطةنامة ثيَويستةكان و كؤكردنةوةى طشت رِسوماتى هاوردةكردن و باجةكان.
4- ئةندامان
أ‌. شايستةيي ئةندام:  تؤ دةتواني خؤت تؤمار بكةى وةك ئةنداميَك لة مةزاد ثاشا ئةطةر تةمةنت بة لايةنى كةمةوة 18 سالَ بيَت.  سةرةرِاى ئةمةش, دةكريَ ثيَداويستية تايبةتةكانى تؤماركردن و ياسا كارثيَكراوةكان و سيستمةكان و مةرجةكان دةكرىَ زياتر سنوور دابنيَن بؤ شايستةبوونى ئةندام بؤ تؤماركردن و كرِيني ئؤتؤمبيلةكان.  مةزاد ثاشا دةست بة مافي خؤيةوة دةطريَت لة بيَبةش كردني ئةندام لة دةستةلآتةكان يان دوورخستنةوةى لة مةزاد ثاشا, جا ئةندامةكة ض تاك يان دامةزراوةيةك بيَت, بةثيَى مةزةندةى تاكانة و رِةهاى خؤى.
ب‌. جؤرةكانى ئةندامان:
1. ثيَويستة لةسةر ميوانة تؤماركراوةكان خؤيان تؤمار بكةن و ناوى يةكة م و كؤتايي و ناونيشانى ثؤستى ئةليكترؤني (ئيميَل) ذمارةى تةلةفؤن ثيَشكةش بكةن.  ميوانة تؤماركراوةكان سوودمةندن لة بذاردةى ناردني ناونيشانيَكي كردةني و ويَنةيةك لة كارتى ناسنامةى هةنووكةيي كة ويَنةيةكي لةسةر بيَت و دةرضووبيَت لة حكومةتةوة, سةرةرِاى مؤلَةتةكان و برِوانامةكانى ليَخؤشبووني باج بؤ فرؤشيارية تةواوكراوةكان, ئةطةر هةبوون, وةك ئامادةكاريةك بؤ ئةوةى ببن بة ئةندامي بنةرِةتي يان ناياب.  ميوانة تؤماركراوةكان بؤيان هةية بةدواداطةرِان بكةن لة كؤطاكراو و زيادكردني ئؤتؤمبيلةكان بؤ ليستى ضاوديَري و دروستكردني ئاطاداركردنةوةكان بؤ ئؤتؤمبيلةكان, بةلآم ميوانة تؤماركراوةكان بؤيان نية مةزادكارى بكةن لةسةر ئؤتؤمبيلةكان يان كرِينيان تاكو جؤرى ئةنداميَتيان بةرز نةكريَتةوة بؤ ئةنداميَتيي بنةرِةتي يان ئةنداميَتى ناياب.
لةثيَناوى مةزادكردن لةسةر ئؤتؤمبيليَك, ثيَويستة تؤ ئةنداميَكي بنةرِةتي يان ئةنداميَكي ناياب بيت لة دؤخيَكي باشدا:
2-  ثيَويستة لةسةر ئةندامة بنةرِةتيةكان خؤيان تؤمار بكةن و ويَنةيةك لة ناسنامةى كةسي كة دةرضووبيَت لة حكومةتةوة ثيَشكةش بكةن, بة هةمان شيَوة مؤلَةتةكان و برِوانامةكانى ليَخؤشبووني باج بؤ فرؤشيارية تةواوكراوةكان, ئةطةر هةبوون, سةرةرِاى ئةمةش, ثيَويستة لةسةر ئةندامة بنةرِةتيةكان رِسوماتى تؤماركردني بنةرِةتي ئةندامي بنةرِةتي بدةن.  دةكرىَ بة هةمان شيَوة دلَنيايي بسثيَرن لة هةندىَ بارى دياريكراودا تاكو ئةندامي بنةرِةتى بتوانيَت ئؤفةر ثيَشكةش بكات.
3-  ثيَويستة لةسةر ئةندامة نايابةكان خؤيان تؤمار بكةن و ويَنةيةك لة كارتى ناسنامةيةكى هةنووكةيى كة ويَنةيةكى لةسةربيَت و دةرضووبيَت لة حكومةتةوة ثيَشكةش بكةن, سةرةرِاى مؤلَةتةكان و برِوانامةكانى ليَخؤشبووني باج بؤ فرؤشيارية تةواوكراوةكان, ئةطةر هةبوون, سةرةرِاى ئةمةش, ثيَويستة لةسةر ئةندامة نايابةكان رِسوماتى تؤماركردني يةكةمي ئةندامي ناياب بدةن و دلَنيايي بسثيَرن.
ج. ضالآكيي هةذمار:  ئةندام خؤى بةرثرسة لة هةموو ضالآكيةكانى هةذمار, لةوانةش بةلآم نةك بة دياريكراوى, طشت خستنةرِووةكانى نرخي ئامادةسازي و خستنةرِووةكانى نرخي طريمانةيي ثيَشكةشكراو بةناوى بةكارهيَنةر و ثاس وؤردى تايبةت بة ئةندامةكة لةرِيَطةى ثيَكة ئةليكترؤنيةكانى تايبةت بة مةزاد ثاشا.  ئةندام رِيَطةى ثيَنادريَت كة هةذمارةكةى بطوازيَتةوة يان دةستنيشاني بكات بؤ هةر بةكارهيَنةريَكي تر ياخود دةستةيةكي تر.  ثيَويستة لةسةر ئةندام كة مةزاد ثاشا ئاطادار بكاتةوة رِاستةوخؤ و بةشيَوةى نووسراو ئةطةر هةذمارةكةى يان ذمارةى ئةنداميَتية ثيَناسينةكةى يانيش ناوى بةكارهيَنةر و ثاس وؤردةكةى خؤى بةكارهيَنرا بةبيَ رِيَطةثيَدان.  ئةندام خؤى بةرثرسيارة لة طشت ضالآكيةكانى هةذمارةكة و ئةو رِسوماتةى كة دةكةونة سةرى ثيَش وةرطرتنى ئاطاداركردنةوةى نووسراو لةلايةن مةزاد ثاشاوة كة نيَردرابيَت لةلايةن ئةندامةكةوة دةربارةى ضالآكيي رِيَطةثيَنةدراو.
د.  كيَشانةوةى ئةنداميَتي:  مةزاد ثاشا دةست بة مافي خؤيةوة دةكريَت بة بةتالَكردنةوة يان هةلواسين يانيش كيَشانةوةى هةذمارى ئةندام, بةهةر هؤيةكةوة بيَت و بةثيَى مةزةندةى تاكانة و رِةهاى خؤي.
ر.  بابةتةكانى بةبازارِكردن و بانطةشة بؤكردن:  ئةندامان رِةزامةندن كةوا ئةوان بة ئةريَني داواى وةرطرتنى بابةتةكانى بةبازارِكردن و بانطةشة بؤكرنيان كردووة لةرِيَطةى ثؤست يان ثؤستى ئةليكترؤني خةرجكردن يان ئةثليكةيشنى ئاميَرى فاكس يان تؤرِة كؤمةلآيةتيةكان يان كورتة نامةكانى دةقي يانيش هةر رِيَطةيةكي ثةيوةنديي سةردةميانة لةو كاتةدا.
5-  رِسومات و ثارةدان و رِادةستكرن
أ‌. رِسومات:  طشت ئةندامان رِةزامةندن لةسةر دانى رِسوماتى ئةنداميَتي و رِسوماتى تر كة جيَبةجيَ دةكريَن لةسةر هةر ئؤتؤمبيليَك كة بكرِدريَت.  ئةندامة تؤماركراوةكان دةتوانن خشتةكانى رِسووماتى ئيَستا ببينن لة ثةرِةى "هةذمارةكةم" لة ثيَطةى ئةليكترؤني مةزاد ثاشا.  رِسوماتى ئةنداميَتى جيَبةجيَ دةكريَن بةسةر طشت ئةو توخمانةى كة دةكرِدريَن لة مامةلَةكانى مةزاد ثاشا, لةوانةش توخمة جياوازةكانى خوردة كة تؤماركراون لةميانى "كالآكانى تر" دا.  طشت رِسومات ئةطةرى طؤرِانكاريان هةية تيَياندا بةبيَ ئاطاداركردنةوةى ثيَش وةختة.  ئةندام خؤى بةتةنيا بةرثرسيارة لة دلَنيابوونةوة  لة رِسوماتى جيَبةجيَكراو ثيَش ثيَشكةش كردني خستنةرِووى نرخ لةسةر ئؤتؤمبيلةكة.
ب‌. ثارةدان:  دةكرىَ ثارةى ئؤتؤمبيلةكان و رِسومات بدريَ لةرِيَطةى حةوالةى بانكي يان ضةك يانيش حةوالةى دارايي.  بةمةرجي رِةزامةنديي مةزاد ثاشا و جيَبةجيَ كردني هةنديَ ثيَداويستى تر, بة هةمان شيَوة دةكرىَ ثارة بدريَ لةرِيَطةى كريَديت كارت يان ديَبيت كارتى رِاستةوخؤ يان طواستنةوةى ئةليكترؤنيي سامانةكان.  سةرةرِاى ئةوةش دةكرىَ رِاستةخؤ ثارةكة بدريَ لة سةنتةرةكانى مةزاد ثاشا يان بريكارة متمانةثيَكراوةكان دواى وةرطرتنى ثسوولَةى ثاةردانى مؤركراو لةلايةن مةزاد ثاشاوة.
مةزاد ثاشا يان هيض كام لة بريكارةكانى بةرثرسياريَتى هةلَناطرن لة حالةتى ثارةدان يان مامةلَةكردن لةطةلَ هةر كةسيَك لة دةرةوةى ثيَطةكة و ناوى يان ناونيشانى نةهاتبيَت لةو ثيَطانةى كة ئاماذةيان ثيَكرابيَت لة ثيَطةكةدا.
ثيَويستة لةسةر ئةندام ثارةى ئةو خراوةرِووة بدات كة بردوويةتيةوة لةميانى ماوةى سيَ رِؤذدا لة ميَذووى كرِينةوة, بةثيَضةوانةوة ثيَبذاردني بةسةردا دةسةثيَنريَت بةثيَى ئةو رِيَكارانةى كة رِيَككةوتنيان لةسةريان كراوة لة مةزاد ثاشا.
ت‌. رِسوماتي دووبارة فرؤشتنةوة:  كاتيَك ثارةى ئؤتؤمبيلةكة نةدرا لةميانى ئةو ماوةيةى كة مةزاد ثاشا دياريكردووة ئةوةى كة تيَيدا ئؤتؤمبيلةكة فرؤشراوة, ئةندامةكة رِةزامةندة بةوةى كة دةكرىَ كؤمثانياكة مامةلَةى فرؤشتنةكة هةلَبوةشيَنيَتةوة يان دووبارة ئؤتؤمبيلةكة بخاتةرِوو بؤ فرؤشتن, ئةندامةكةش خؤى بةرثرسيارة لة دانى رِسوماتى دووبارة فرؤشتنةوة سةرةرِاى ئةو تيَضووانةى كة هاتوونةتة ئاراوة, لةوانةش تيَضووةكانى دادطا و كريَي شياوى ماندووبوونى ثاريَزةر.  دةكرىَ رِسوماتى دووبارة فرؤشتنةوة جياواز بن بةثيَى دامةزراوةكة.  ئةندام رِةزامةندة لةسةر دلَنيابوونةوة لة رِسوماتى دووبارة فرؤشتنةوة ثيَش ئةوةى خستنةرِووى نرخ ثيَشكةش بكات لةسةر ئؤتؤمبيلةكان.
ث‌. ثارةدان لةبرى ئةو ئؤتؤمبيلانةى كة كوبارت هةلَدةستيَت بة رِادةستكردنيان:  ثيَويستة طشت رِسومات و ثارةشايستةكان بدريَن لةسةر ئؤتؤمبيلةكان ثيَش رِادةستكردن, ئةطةر رِادةستكردني ئؤتؤماتيكي ئةنجام نةدرا, ئةوا رِسوماتى كؤطاكردن دةكةونة سةر طشت ئةو ئؤتؤمبيلانةى كة دةستنيشان دةكريَن بؤ رِادةستكردن دواى تةواوبوونى ماوةى مؤلَةتى ثارةدان.  كاتيَك كة نةتوانريَ ثرِؤسةى ئةو رِادةستكردنة تةواو بكريَ كة كارى لةسةر دةكريَ, بةبيَ طويَدان بة هؤيةكة, ئةوا رِسوماتى بةطةرِخستنى ئةزموونى لة هةردوو ئاراستةكةدا دةكةونة سةر ئةندامةكة, سةرةرِاى رِسوماتى كؤطاكردن بةثيَى نرخة باوةكانى مةزاد ثاشا.  ثيَويستة ئةندام رِازى بيَت بة ئؤتؤمبيلةكة لةكاتى خستنة ناو خشتةى وةرطرتنةوة لةثيَناو خؤدوورطرتن لة داني رِسوماتى بةطةرِخستنى ئةزموونى و كؤطاكردن.
ج‌. سثاردنةكانى دةستةبةرى.
سثاردني دةستةبةرى سةبارةت بة ئةندامي بنةرِةتي:  دةكرىَ مةزاد ثاشا داواى دانى سثاردني دةستةبةرى بكات ثيَش ئةوةى ئةندامي بنةرِةتي بتوانيَت خستنةرِووى نرخ ثيَشكةش بكات لةسةر ئؤتؤمبيلةكة.  دةكرىَ لة هةر كاتيَكدا ثيَداويستيةكانى سثاردنةكانى دةستةبةرى بطؤرِيَن.   دةتوانن ثيَداويستيةكانى سثاردني دةستةبةرى ئيَستا ببينن.
بؤي هةية داوا لة ئةندامي بنةرِةتي بكريَت كة هةر دةستةبةريةكي جيَبةجيَ نةكراو لةرِيَطةى ئينتةرنيَتةوة بطةرِيَنيَتةوة لةرِيَطةى سةرداني ثةرِةى زانياريةكانى هةذمار لة ثيَطةى تايبةتى مةزاد ثاشا.  طشت برِة ثارة طةرِيَنراوةكان ملكةضي دووثاتكردنةوةى ئةوة دةبن كةوا سثاردني دةستةبةرى كارى ثيَناكريَ لةسةر هةر خستنةرِوويَكي كراوةى نرخ يان رِسوماتى نةدراو.  ثيَويستة طشت برِةثارة طةرِيَنراوةكان تؤمار بكريَن لة كريَديت كارتي بةكارهيَنراو لة سثاردندا.  كاتيَك كريَديت كارتةكة كارا نةبيَت, ثارة طةرِيَنراوةكان خةرج دةكريَن بةهؤى ضةك و ناردني بة ثؤست بؤ ناونيشانى تؤماركراوى ئةندامةكة لةلاى مةزاد ثاشا لةماوةى 30 رِؤذدا لة وةرطرتنى داواكاريي نووسراو و دلَنيابوونةوة لة برِةثارةى شايستةى خةرجكردن.
6.  هةلَبذاردني ياسا و شويَنى دادطاييكردني تةواوى رِيَككةوتنةكة
كؤمثانياى مةزاد ثاشا كؤمثانيايةكي عيَراقي ئيماراتية كاردةكات لةميانى ياساكان و رِيَكارةكانى وولآتي ميَنشينة عةرةبيةكانى يةكطرتوو.
تةواى رِيَككةوتنةكة:  ئةم مةرج و حوكمانة رِيَككةوتنى تةواو و تاكانة ثيَكديَنيَت لةنيَوان ئةندام و مةزاد ثاشا سةبارةت بة بابةتي ئةم رِيَككةوتنة.  هيض دانثيَدانان يان دةستةبةرى يان بةلَيَن بوونيان نةبووة كة ثيَشكةش كرابن يان درابن كة بة دةق ئاماذةيان ثيَنةكرابيَت لةم مةرج و حوكمانةدا.